Οι κλινικές μελέτες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιατρικής ογκολογικής έρευνας, στο οποίο συμμετέχουν ασθενείς με νεοπλασία. Οι κλινικές μελέτες συμβάλλουν καθοριστικά στην εξέλιξη της επιστήμης, καθώς οι γιατροί τις χρησιμοποιούν προκειμένου να:
- Δοκιμάσουν νέες θεραπείες και να εξετάσουν αν λειτουργούν καλύτερα από τις υπάρχουσες
- Βρουν τις θεραπείες εκείνες με τις λιγότερες παρενέργειες
- Ανακαλύψουν νέους τρόπους ή συνδυασμούς θεραπειών για να προσφέρουν στον ασθενή καλύτερη πρόγνωση
- Δοκιμάσουν νέα φάρμακα για τον καρκίνο, ώστε να αναλυθούν σε βάθος οι ιδιότητές τους
- Βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο χορηγούνται οι υπάρχουσες θεραπείες, ώστε να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες για τους θεραπευόμενους και να μειώσουν τις πιθανές παρενέργειες.
Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι οι κλινικές μελέτες είναι το τελευταίο βήμα σε μια πολύ μακρά διαδικασία, που ξεκινά με έρευνα στο εργαστήριο. Πριν φτάσει οποιαδήποτε νέα μέθοδος στο σημείο της κλινικής μελέτης, οι ερευνητές έχουν ήδη εργαστεί για πολλά χρόνια προκειμένου να κατανοήσουν τις επιπτώσεις της στα καρκινικά αλλά και στα υγιή κύτταρα, διενεργώντας πειράματα στο εργαστήριο ή και σε ζώα. Επιπλέον, οι ερευνητές ήδη από τα προηγούμενα στάδια έχουν προσπαθήσει να χαρτογραφήσουν όλες τις πιθανές παρενέργειες που μπορεί να προκληθούν στον ασθενή.
Τι είναι το Πρωτόκολλο Κλινικής Μελέτης;
Κάθε κλινική μελέτη έχει έναν υπεύθυνο ιατρό, ο οποίος ονομάζεται κύριος ερευνητής. Ο κύριος ερευνητής ετοιμάζει όλο το πλάνο της κλινικής μελέτης, το οποίο ονομάζεται πρωτόκολλο. Το πρωτόκολλο εξηγεί τι θα γίνει κατά τη διάρκεια της κλινικής μελέτης. Περιέχει επίσης όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που θα βοηθήσουν το γιατρό σας να αποφασίσει, εάν πρόκειται για μια θεραπεία κατάλληλη για εσάς.
Συνοπτικά, το πρωτόκολλο περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με:
- Το λόγο για τον οποίο πραγματοποιείται η συγκεκριμένη κλινική μελέτη
- Τα “κριτήρια καταλληλότητας”, δηλαδή τα κριτήρια τα οποία καθορίζουν ποιος μπορεί να συμμετέχει στη συγκεκριμένη μελέτη
- Πόσα άτομα θα πάρουν μέρος στην κλινική μελέτη
- Τα φάρμακα ή τις θεραπείες που πρόκειται να χορηγηθούν στους συμμετέχοντες, τον τρόπο με τον οποίο θα χορηγηθούν αλλά και τη δόση και τη συχνότητα χορήγησης αυτών.
- Ποιες ιατρικές εξετάσεις θα πραγματοποιηθούν και με ποια συχνότητα
- Τι είδους πληροφορίες θα συλλεχθούν για τα άτομα που συμμετέχουν
Ποιος σχεδιάζει τις κλινικές μελέτες;
Οι κλινικές μελέτες σχεδιάζονται από ιατρούς και επιστήμονες υγείας αλλά και ερευνητές ειδικούς είτε στη συγκεκριμένη νόσο είτε στη συγκεκριμένη θεραπεία που μελετάται. Επιπλέον, στο σχεδιασμό συμβάλλουν και εργαζόμενοι στη Φαρμακοβιομηχανία, σε Ακαδημαϊκά και Νοσηλευτικά Ιδρύματα ή Ερευνητικά Κέντρα.
Στην πλειοψηφία των κλινικών μελετών υπάρχει Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή ειδικών, που ελέγχει το σχεδιασμό αλλά και επιβλέπει τη σωστή εκτέλεση της μελέτης. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι στην Ελλάδα, Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση ΔΥΓ3/89292, ΦΕΚ Β1973/31-12-2003, οι κλινικές μελέτες για φάρμακα που προορίζονται για χρήση σε ανθρώπους, διεξάγονται πάντα μετά από έγκριση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Γιατί είναι σημαντικές οι κλινικές μελέτες σήμερα;
Σήμερα, όλο και περισσότεροι ασθενείς έχουν αυξημένο ποσοστό πρόγνωσης χάρη σε επιτυχημένες θεραπείες για τον καρκίνο, οι οποίες είναι αποτελέσματα προηγούμενων κλινικών δοκιμών.
Μέσω κλινικών δοκιμών, οι γιατροί καθορίζουν εάν οι νέες θεραπείες είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές και λειτουργούν καλύτερα από τις τρέχουσες θεραπείες. Οι κλινικές δοκιμές μας βοηθούν επίσης να βρούμε νέους τρόπους πρόληψης και ανίχνευσης του καρκίνου. Επιπλέον, μας βοηθούν να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των ανθρώπων κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών μπορούν να βελτιώσουν τις θεραπείες για τον καρκίνο και να βοηθήσουν ανθρώπους να ζήσουν περισσότερο. Όταν λαμβάνετε μέρος σε μια κλινική δοκιμή, συμβάλλετε όχι μόνο στη διεύρυνση των γνώσεων ολόκληρης της επιστημονικής κοινότητας σχετικά με τον καρκίνο αλλά και στη βελτίωση του επιπέδου της φροντίδας που μπορούν να έχουν οι μελλοντικοί ασθενείς. Με άλλα λόγια, οι κλινικές δοκιμές είναι το κλειδί για την πρόοδο κατά του καρκίνου!
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις κλινικές μελέτες;
Αυτό το 5’ βίντεο μπορεί να σας βοηθήσει: https://www.youtube.com/watch?v=hOUK1qb4n00