Είναι αρκετοί οι ασθενείς που αντιμετωπίζουν διαταραχές του ύπνου κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους και αυτό μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες όπως: παρενέργειες της θεραπείας, πόνος σε σημεία του σώματος που δυσχεραίνει τον ομαλό ύπνο, άγχος και ανησυχία σχετικά με την πορεία της θεραπείας κ.ά

Ποιες θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν διαταραχή στον ύπνο;

Υπάρχουν κάποια φάρμακα τα οποία μπορεί να έχουν άμεσες επιπτώσεις στην υγεία του ύπνου, όπως:

1. Στεροειδή: Μια πολύ συχνή παρενέργεια των στεροειδών είναι οι διαταραχές στον ύπνο. Αν παίρνετε στεροειδή ως μέρος της θεραπευτικής αγωγής σας, συζητήστε με το γιατρό σας το ενδεχόμενο να τα λαμβάνετε πρωινές ώρες. 
2. Ορμονοθεραπεία: Οι εξάψεις και οι εφιδρώσεις είναι πολύ συχνή παρενέργεια των ορμονοθεραπειών, και έχουν άμεση επίπτωση στην ποιότητα του ύπνου των ασθενών.  Αν παρουσιάζετε αντίστοιχα συμπτώματα, προσπαθήστε να φροντίσετε τη θερμοκρασία του δωματίου ώστε να μην είναι ούτε πολύ ζεστή αλλά ούτε και πολύ κρύα, ενώ μπορεί να βοηθήσει να έχετε δίπλα σας στεγνά ρούχα, στην περίπτωση που ξυπνήσετε ιδρωμένος/η και χρειαστεί να αλλάξετε. 
3. Αντιεμετικά φάρμακα, που λαμβάνονται για την πρόληψη των ανεπιθυμήτων ενεργειών της χημειοθεραπείας μπορεί επίσης να προκαλέσουν αυπνια. 

Εκτός των παραπάνω, όμως, το άγχος είναι ο βασικότερος λόγος που προκαλείται διαταραχή στον ύπνο. Έτσι αν και οι παρενέργειες από τη θεραπεία κάποιες φορές είναι αρκετά έντονες, οι περισσότεροι ασθενείς καταφέρνουν να κοιμηθούν, ωστόσο ξυπνούν στη μέση της νύχτας από σκέψεις και φόβους που έρχονται στο μυαλό ξανά και ξανά. Η κατάσταση αυτή είναι πολύ φυσιολογική και αναμενόμενη, οπότε αν σας προβληματίζουν οι διαταραχές του ύπνου σας, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνος/η !

Τι επίδραση έχουν οι διαταραχές ύπνου στον καρκίνο;

Στο γενικό πληθυσμό, η αϋπνία και ο διαταραγμένος ύπνος οδηγούν σε κόπωση και μειωμένη ικανότητα εκτέλεσης καθημερινών εργασιών, ενώ, μακροπρόθεσμα, ενοχοποιούνται για άγχος, κατάθλιψη και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. 

Ειδικότερα στους ασθενείς με καρκίνο, οι διαταραχές του ύπνου μπορεί να εντείνουν τα συμπτώματα της νόσου και τις παρενέργειες της αντικαρκινικής θεραπείας. Σίγουρα, μια καθημερινότητα με υγιή ύπνο έχει θετικά ωφέλη για τη συνολική υγεία και διάθεση του ασθενούς, ενώ η ξεκούραση αφήνει και περισσότερο χώρο σε θετικά συναισθήματα και αισιοδοξία. 

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω τις διαταραχές του ύπνου;

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την αιτία των διαταραχών ύπνου. Συζητήστε με τον θεράποντα Ιατρό σας για τα προβλήματα ύπνου, αναζητήστε τα σχετικά αίτια και προσπαθήστε να βρείτε από κοινού μια λύση.

Ξεκινήστε ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση ψυχολογικών καταστάσεων όπως άγχος, κατάθλιψη και αρνητικές σκέψεις που σχετίζονται με τη νόσο σας. 

Δοκιμάστε κάτι διαφορετικό. Αν ξυπνάτε στη μέση της νύχτας και δυσκολέυεστε να κοιμηθείτε ξανά, μπορείτε αντί να μείνετε ξαπλωμένοι, να σηκωθείτε και να κάνετε κάτι ήσυχο, όπως να διαβάσετε, να λύσετε ένα σταυρόλεξο ή ένα παζλ, μέχρι να νιώσετε πάλι κουρασμένοι. Επίσης, αν σας βοηθάει μπορείτε να γράψετε όλες τις ανησυχητικές σκέψεις σε ένα ημερολόγιο, ώστε να τις βοηθήσετε να “βγουν από το μυαλό σας” και να αποφορτιστείτε.  

Κάποιες ακόμα λύσεις που μπορεί να βοηθήσουν είναι:

1. Να απενεργοποιήσετε τα κινητά τηλέφωνα, τα tablet και την τηλεόραση τουλάχιστον 2 ώρες πριν πάτε για ύπνο.
2. Να γυμνάζεστε κατά τη διάρκεια της ημέρας, έστω και αν αυτό αφορά απλά σε χαλαρό περπάτημα.
3. Προσπαθήστε να αποφύγετε τον ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και αν αυτό δεν είναι εφικτό, προσπαθήστε να τον περιορίσετε στα 30’. 
4. Αποφύγετε τα μεγάλα γεύματα εντός 2 ωρών από την ώρα που πάτε για ύπνο.
5. Αποφύγετε το αλκοόλ καθώς μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου.
6. Δοκιμάστε να κάνετε κάτι χαλαρωτικό πριν πάτε για ύπνο, για παράδειγμα, να ακούσετε χαλαρωτική μουσική, να διαβάσετε ένα βιβλίο ή να κάνετε ένα ζεστό μπάνιο. Αν διαπιστώσετε ότι λειτουργεί, προσπαθήστε να το εφαρμόζετε τακτικά ώστε να δημιουργηθεί μια ρουτίνα ύπνου και ο εγκέφαλός σας να μπαίνει αυτόματα σε λειτουργία ύπνου μόλις κάνετε κάποια από τις παραπάνω κινήσεις. 
7. Χρησιμοποιήστε μάσκα ύπνου και ωτοασπίδες. Ιδιαίτερα αν νοσηλεύεστε, θα αποτρέψετε το φως ή τους θορύβους να διαταράξουν τον ύπνο σας κατά τη διάρκεια της νύχτας.
8. Αν, παρά τις προσπάθειες, η ποιότητα ύπνου δε βελτιώνεται, μπορεί ο Ιατρός σας να σας χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή, ανάλογα με την αιτία του διαταραγμένου ύπνου.

Να θυμάστε ότι οι διαταραχές του ύπνου οφείλονται σε διάφορους παράγοντες και η αντιμετώπιση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αιτία. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον Ιατρό σας, ο οποίος είναι και ο κατάλληλος να δώσει χρήσιμες συμβουλές για την περίπτωσή σας. 

Μην αφήσετε προβλήματα στα οποία υπάρχουν λύσεις, όπως οι διαταραχές του ύπνου, να επηρεάσουν την πορεία της θεραπείας και την ποιότητα ζωής σας!