Εδώ και αρκετά χρόνια, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, επέλεξε την 14η Ιουνίου για να τιμήσει όλους τους εθελοντές αιμοδότες που με την τόσο ανιδιοτελή τους πράξη δίνουν ζωή σε ασθενείς που το έχουν ανάγκη. 

Αφορμή για το συγκεκριμένο εορτασμό είναι η γέννηση του αυστριακού ιατρού Καρλ Λαντστάινερ, ο οποίος ανακάλυψε τις ομάδες αίματος και τα ρέζους, ενώ το 1930 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ιατρικής για τις σημαντικές αυτές ανακαλύψεις του.

Σήμερα, το μήνυμα για την ανάγκη της αιμοδοσίας από κάθε μεμονωμένο δωρητή είναι πιο ισχυρό από ποτέ προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των ατόμων και των κοινοτήτων σε ασφαλές και ποιοτικά εγγυημένο αίμα και προϊόντα αίματος, τόσο υπό κανονικές όσο και υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης. 

Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, θα θέλαμε να μιλήσουμε για τη σημαντικότητα της πρόσβασης σε αίμα ασθενών που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο. Συγκεκριμένα:

• Ορισμένοι τύποι καρκίνου, ειδικά εκείνοι του πεπτικού, είναι πιθανό να προκαλέσουν εσωτερική αιμορραγία στον ασθενή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία λόγω έλλειψης ερυθρών αιμοσφαιρίων
• Τα κύτταρα του αίματος παράγονται στον μυελό των οστών. Οι τύποι καρκίνου που ξεκινούν από τον μυελό των οστών (όπως οι λευχαιμίες) ή οι καρκίνοι που εξαπλώνονται στο μυελό των οστών από άλλα σημεία μπορεί να εμποδίσουν τα φυσιολογικά κύτταρα που παράγουν αίμα, οδηγώντας σε ανάγκη για μετάγγιση.
• Ασθενείς που έχουν καρκίνο για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι πιθανό να αναπτύξουν κάτι που ονομάζεται αναιμία χρόνιας νόσου. Αυτή η αναιμία προκαλείται από ορισμένες μακροχρόνιες ιατρικές καταστάσεις που επηρεάζουν την παραγωγή και τη διάρκεια ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
• Ο καρκίνος μπορεί επίσης να μειώσει τις μετρήσεις αίματος επηρεάζοντας όργανα όπως οι νεφροί και ο σπλήνας, τα οποία βοηθούν στη διατήρηση αρκετών κυττάρων στο αίμα.
• Η χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία του καρκίνου μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια αίματος και σε ανάγκη για μεταγγίσεις ερυθρών αιμοσφαιρίων ή αιμοπεταλίων.
• Τέλος, τα περισσότερα φάρμακα χημειοθεραπείας επηρεάζουν τα κύτταρα του μυελού των οστών. Αυτό συνήθως οδηγεί σε χαμηλό αριθμό αιμοσφαιρίων και μερικές φορές μπορεί να θέσει ένα άτομο σε κίνδυνο για απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις ή αιμορραγία. Ενώ όταν η ακτινοβολία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μεγάλης περιοχής των οστών, μπορεί να επηρεάσει τον μυελό των οστών και να οδηγήσει σε χαμηλό αριθμό αιμοσφαιρίων.

Επομένως, ειδικά αν έχετε στο κοντινό σας περιβάλλον άνθρωπο που δίνει τη δική του μάχη με τον καρκίνο, έχετε ένα ακόμα λόγο να σκεφτείτε τη δωρεά αίματος, καθώς έτσι μπορείτε να τον βοηθήσετε ουσιαστικά και η δωρεάν σας μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στη θεραπεία του. Στη σελίδα του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας μπορείτε να ενημερωθείτε σχετικά με τις προϋποθέσεις που υπάρχουν για να γίνει κάποιος εθελοντής αιμοδότης, καθώς και να βρείτε που μπορείτε να δώσετε αίμα σε περίπτωση που το επιθυμείτε. 

Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ερωτηθεί από ασθενείς με καρκίνο για το αν μπορούν να γίνουν εθελοντές αιμοδότες και ποιες προϋποθέσεις ισχύουν για τη δική τους ειδική περίπτωση.

Μπορώ να δώσω αίμα αν είμαι Cancer Survivor;

Είναι γεγονός ότι ορισμένοι ασθενείς που διαγνώστηκαν με καρκίνο δεν επιτρέπεται να δώσουν αίμα για ορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη θεραπεία τους. Αυτό γίνεται εν μέρει για να προστατευθεί ο δότης, αλλά λειτουργεί και ως ένα επιπλέον φίλτρο ασφαλείας για τον άνθρωπο που θα λάβει το αίμα. 

Σύμφωνα με το American Cancer Society, δεν έχουν υπάρξει αναφορές μετάδοσης καρκίνου με μετάγγιση αίματος. Η ομάδα που πραγματοποίησε την έρευνα, εξέτασε άτομα που είχαν λάβει αίμα από δότες, οι οποίοι διαγνώσθηκαν με καρκίνο έως και 5 χρόνια μετά την αιμοδοσία. Το συμπέρασμα ήταν ότι δεν βρέθηκε αυξημένος κίνδυνος καρκίνου σε όσους έλαβαν αίμα, από τους παραπάνω αιμοδότες. 

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου από αιμοδότη με καρκίνο είναι εξαιρετικά μικρή. Ακόμη και αν υπήρχαν καρκινικά κύτταρα στο αίμα που δόθηκε, με βάση την παραπάνω έρευνα διαπιστώθηκε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου που λάμβανε το αίμα θα ήταν σε θέση να τα καταστρέψει. Μια πιθανή εξαίρεση μπορεί να είναι οι λήπτες αίματος με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο μπορεί να μην είναι σε θέση να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα. Αυτή η μικρή πιθανότητα είναι και η αιτία που τα άτομα τα οποία έχουν διαγνωστεί με μεταστατικό καρκίνο δεν επιτρέπεται να δωρίσουν αίμα για άλλους ανθρώπους. 

Συμπερασματικά, δεν μπορείτε να δώσετε αίμα για άλλους ανθρώπους εάν:

• Λαμβάνετε θεραπεία για καρκίνο
• Ο καρκίνος σας εξαπλώνεται ή έχει επανέλθει
• Είχατε λευχαιμία ή λέμφωμα ως ενήλικας (συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Hodgkin)
• Είχατε ποτέ σάρκωμα Kaposi

Γενικότερα, διαφορετικά κέντρα αιμοδοσίας ανά τον κόσμο μπορεί να έχουν διαφορετικά πρότυπα για την αιμοδοσία από επιζώντες καρκίνου. Για παράδειγμα, ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός επιτρέπει στους περισσότερους ασθενείς με καρκίνο να κάνουν δωρεές εάν η θεραπεία τους έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον ένα χρόνο πριν και ο καρκίνος δεν έχει επανέλθει. 

Ακόμα, αιμοδότες που διαγνώστηκαν με καρκίνο in situ και δεν χρειάστηκαν περαιτέρω θεραπεία εκτός από τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του καρκίνου, μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν μόνο μέχρι να αναρρώσουν από το χειρουργείο τους και να νιώσουν αρκετά καλά ώστε να μπορέσουν να δωρίσουν αίμα.

Εάν θέλετε να γίνετε αιμοδότης και έχετε ερωτήσεις σχετικά με το αν πληρείτε τις προϋποθέσεις, σας συμβουλεύουμε να απευθυνθείτε στο γιατρό σας.