Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου (NCI) των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο καρκίνος που σχηματίζεται στους ιστούς του τραχήλου της μήτρας, του οργάνου δηλαδή που συνδέει τη μήτρα και τον κόλπο, ονομάζεται Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας συνήθως είναι αργά αναπτυσσόμενος και έτσι, μπορεί να εντοπιστεί έγκαιρα,  με τη διενέργεια τακτικών εξετάσεων προσυμπτωματικού ελέγχου, με το γνωστό Test Pap. Εάν εντοπιστεί έγκαιρα, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι από τους καρκίνους με τα καλύτερα ποσοστά ίασης.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας σχεδόν πάντα προκαλείται από μόλυνση με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), επομένως μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο βαθμό μέσω της πραγματοποίησης εμβολιασμού κατά του HPV κατά την εφηβική ηλικία. Επιπλέον, αυτός είναι και ο λόγος που ο καρκίνος του Τραχήλου της μήτρας έχει διαφορετική αντιμετώπιση συγκριτικά με τους άλλους τύπους καρκίνου που αναπτύσσονται στο σώμα της μήτρας, οι οποίοι είναι καρκίνοι του ενδομητρίου.

Πηγή Εικόνας: ESMO

 

Τύποι Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας

Οι δύο διαφορετικοί τύποι καρκίνου του τραχήλου της μήτρας οφείλουν το όνομά τους στον τύπο του κυττάρου από όπου ξεκίνησε ο καρκίνος. Οι δύο κύριοι τύποι είναι:

• Πλακώδες (ή ακανθοκυτταρικό) καρκίνωμα: Οι περισσότεροι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας (90%) είναι ακανθοκυτταρικά καρκινώματα και αναπτύσσονται από κύτταρα που βρίσκονται εκτός του τραχήλου.
• Αδενοκαρκίνωμα: Το αδενοκαρκίνωμα του τραχήλου της μήτρας αναπτύσσεται στα αδενικά κύτταρα του τραχήλου. Το διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα, είναι επίσης ένας σπάνιος τύπος αδενοκαρκινώματος του τραχήλου της μήτρας. Το όνομά του προέρχεται από το γεγονός ότι τα καρκινικά κύτταρα έχουν διαυγή όψη στο μικροσκόπιο.

 

Μερικές φορές, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας παρουσιάζει χαρακτηριστικά τόσο ακανθοκυτταρικού καρκινώματος όσο και αδενοκαρκινώματος. Αυτό ονομάζεται μικτό αδενοκαρκίνωμα ή αδενοπλακώδες καρκίνωμα του τραχήλου μήτρας.

 

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Οι σημαντικότεροι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι:

Α. Ηλικία: Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι πιο συχνός σε νεότερες γυναίκες. Περισσότερες από τις μισές διαγνώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στο Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο αφορούν σε γυναίκες κάτω των 45 ετών.

Β. Λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV): Ο HPV αποτελεί τη κύρια αιτία εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Οι περισσότεροι σεξουαλικά ενεργοί άνθρωποι κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους έρχονται σε επαφή με τον HPV χωρίς ωστόσο στους περισσότερους από αυτούς να προκαλεί βλάβη, ενώ μετά από ένα διάστημα ο ιός τείνει να εξαφανίζεται. Μερικές φορές όμως, αυτό δεν συμβαίνει. Ειδικότερα, εάν μία γυναίκα αντιμετωπίζει μακροχρόνια λοίμωξη από τύπο HPV υψηλού κινδύνου, τότε έχει και αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Γ. Η Λοίμωξη από τον ιό HIV ή AIDS αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτός ο κίνδυνος μειώνεται στις γυναίκες που λαμβάνουν θεραπεία για τον HIV.

Δ. Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ): Ο κίνδυνος καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μπορεί να αυξηθεί σε γυναίκες που έχουν χλαμύδια ή άλλα ΣΜΝ παράλληλα με τον HPV.

Ε. Κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται ανάλογα με τη συνολική έκθεση και κατανάλωση τσιγάρων ανά ημέρα.

ΣΤ.  Αντισυλληπτικά Χάπια: 1 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας συνδέεται με τη λήψη αντισυλληπτικών.
Η λήψη του χαπιού για περισσότερα από 5 χρόνια αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός αρχίζει να μειώνεται με τη διακοπή της λήψης του. 10 χρόνια μετά τη διακοπής της λήψης, οι πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, είναι οι ίδιες που θα είχατε αν δεν είχατε λάβει ποτέ αντισυλληπτικό χάπι.

Ζ. Εγκυμοσύνη: Οι γυναίκες που έχουν αποκτήσει παιδιά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε σύγκριση με εκείνες που δεν έχουν. Αν και οι ερευνητές δεν έχουν σαφή εικόνα για τα αίτια, η απόκτηση, του πρώτου παιδιού πριν από την ηλικία των 17 φαίνεται να ενέχει επίσης υψηλότερο κίνδυνο, σε σχέση με την απόκτηση παιδιού μετά τα 25.

 

Συμπτώματα Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας 

Οι πρώιμοι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας δεν έχουν συνήθως συμπτώματα. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και οι πιο προχωρημένοι καρκίνοι ενδέχεται να μην εμφανίσουν συμπτώματα, γι’ αυτό είναι σημαντική η διενέργεια τακτικού ελέγχου αλλά και η ετήσια κλινική εξέταση.

Τα πιο κοινά συμπτώματα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας περιλαμβάνουν:

• Ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία
• Αιμορραγία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, ανάμεσα σε περιόδους ή κατά την εμμηνόπαυση
• Συχνοουρία, ακράτεια ούρων ή κοπράνων
• Αίμα στα ούρα
• Ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις
• Πόνος στην περιοχή μεταξύ των οστών του ισχίου (λεκάνη)

 

Θα πρέπει να δείτε το γιατρό σας εάν έχετε οποιαδήποτε ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία ή οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν οφείλονται σε καρκίνο, είναι απαραίτητη η αξιολόγησή τους από εξειδικευμένο γιατρό, καθώς μπορεί να σχετίζονται και με ενδομητρίωση ή ινομυώματα.

 

Σταδιοποίηση Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας 

Με τη σταδιοποίηση οι γιατροί είναι σε θέση να αξιολογήσουν την έκταση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αλλά και να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα για την πρόγνωση της ασθενούς, με άλλα λόγια την πιθανότητα ανάκαμψης ή υποτροπής.

Για τον καρκίνο του τραχήλου χρησιμοποιείται το σύστημα σταδιοποίησης της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γυναικολογίας και Μαιευτικής (International Federation of Gynecology and Obstetrics – FIGO). Αυτό το σύστημα βασίζεται στην επέκταση του όγκου από την αρχική του θέση στον τράχηλο σε άλλους ιστούς  ή όργανα.

Στάδιο I: Ο όγκος εντοπίζεται στον τράχηλο και δεν έχει επεκταθεί εκτός αυτού.

Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος με αρχική εστία στον τράχηλο, έχει εξαπλωθεί εκτός της μήτρας, αλλά όχι έως τα οστά της πυέλου ή το κατώτερο τριτημόριο του κόλπου.

Στάδιο ΙΙΙ: Ο όγκος έχει εξαπλωθεί εκτός του τραχήλου στο τοίχωμα της πυέλου, στα οστά και/ή στο κατώτερο τριτημόριο του κόλπου και/ή συμπιέζει τον έναν ή και τους δύο ουρητήρες.

Στάδιο ΙV: O όγκος έχει εξαπλωθεί στην ουροδόχο κύστη, στο έντερο ή σε άλλα απομακρυσμένα όργανα του σώματος (μετάσταση).

 

Βαθμός Διαφοροποίησης (Grade) Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας

Ο Βαθμός διαφοροποίησης (grade) δίνεται από τον παθολογοανατόμο στην έκθεσή του και αναφέρεται στην μικροσκοπική εικόνα του όγκου δηλώνοντας το βαθμό διαφοροποίησης των νεοπλασματικών κυττάρων και την ομοιότητά τους με τα υγιή κύτταρα του τραχήλου της μήτρας.

Βαθμός 1: Τα νεοπλασματικά κύτταρα μοιάζουν πολύ με τα υγιή κύτταρα. Χαρακτηρίζονται ώς καλής ή υψηλής διαφοροποίησης. Τα κύτταρα αυτά παρουσιάζουν αργή ανάπτυξη και είναι λιγότερο πιθανό να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα.

Βαθμός 2: Τα καρκινικά κύτταρα έχουν αρκετά διαφορετική εικόνα συγκριτικά με τα υγιή κύτταρα και έχουν αυξημένο βαθμό πολλαπλασιασμού σε σχέση με τα προηγούμενα. Περιγράφονται ως μετρίως διαφοροποιημένα.

Βαθμός 3: Τα καρκινικά κύτταρα φαίνονται πολύ διαφορετικά σε σχέση με τα υγιή κύτταρα. Πολλαπλασιάζονται ταχύτητα και είναι πολύ πιο πιθανό να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα. Ονομάζονται κύτταρα χαμηλής διαφοροποίησης.