Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου (NCI) των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι ένας τύπος καρκίνου που αναπτύσσεται στο βλεννογόνο που επενδύει το εσωτερικό της μήτρας. Το ενδομήτριο είναι το μικρό όργανο σε σχήμα αχλαδιού, μέσα στο οποίο αναπτύσσεται το έμβρυο.
Τύποι Καρκίνου της Μήτρας
Α. Καρκίνος του Ενδομητρίου
Ο πιο κοινός τύπος καρκίνου της μήτρας είναι ο καρκίνος του ενδομητρίου. Οι καρκίνοι της μήτρας ξεκινούν σε συγκεκριμένα κύτταρα στο ενδομήτριο και στο 95% των περιπτώσεων είναι αδενοκαρκινώματα, δηλαδή ξεκινούν από τα κύτταρα που επενδύουν εσωτερικά το όργανο και όπως και οι αδένες έχουν εκκριτικές ιδιότητες.
Υπάρχουν 3 τύποι καρκίνου του Ενδομητρίου:
- Ενδομητριοειδές καρκίνωμα: Τα περισσότερα αδενοκαρκινώματα είναι αυτού του τύπου. Αυτοί οι καρκίνοι συχνά διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο και έχουν πολύ καλή πρόγνωση.
- Ορώδες Καρκίνωμα: Αυτός ο τύπος είναι λιγότερο συχνός. Είναι ένας επιθετικότερος τύπος καρκίνου που είναι περισσότερο πιθανό να επανεμφανιστεί σε σχέση με άλλους τύπους, ακόμη και αν διαγνωστεί νωρίς.
- Διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα: Ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου του ενδομητρίου είναι σπάνιος. Το όνομα του προέρχεται από το γεγονός ότι τα κύτταρα έχουν διαυγή όψη στο μικροσκόπιο. Έχει υψηλό ρυθμό εξάπλωσης, ενώ παρουσιάζει και αυξημένη πιθανότητα επανεμφάνισης, ακόμη και αν διαγνωστεί νωρίς.
Β. Σάρκωμα της Μήτρας
Είναι ένας τύπος καρκίνου που αναπτύσσεται από κύτταρα του μυϊκού ιστού της μήτρας και όχι στο βλεννογόνο της. Είναι πολύ λιγότερο συχνός από τον καρκίνο του ενδομητρίου.
Υπάρχουν πολλοί υπότυποι και μπορούν να αφορούν οποιονδήποτε τύπο μαλακού ιστού, όπως μύες, τένοντες, λιπώδεις ή αρθρικούς ιστούς, αιμοφόρα ή λεμφικά αγγεία. Τα σαρκώματα τείνουν να εξαπλώνονται αιματογενώς σε άλλα μέρη του σώματος, ιδιαίτερα στους πνεύμονες, γι αυτό και συνήθως χρήζουν επιθετικότερης θεραπείας από τους άλλους τύπους καρκίνου του ενδομητρίου.
Γ. Καρκινοσάρκωμα της μήτρας
Το καρκινοσάρκωμα είναι ένας σπάνιος τύπος καρκίνου της μήτρας. Έχει χαρακτηριστικά τόσο του καρκίνου του ενδομητρίου όσο και του σαρκώματος. Οι γιατροί συνήθως αντιμετωπίζουν τα καρκινοσαρκώματα ως καρκίνο του ενδομητρίου τύπου 2.
Δ. Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας
Αν και ο τράχηλος είναι μέρος της μήτρας, ο καρκίνος της μήτρας (uterine cancer) είναι διαφορετικός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (cervical cancer) και χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης στις περισσότερες περιπτώσεις.
Αίτια και παράγοντες κινδύνου του καρκίνου του ενδομητρίου
Οι σημαντικότεροι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση του καρκίνου του ενδομητρίου είναι:
Α. Ηλικία
Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου της μήτρας αυξάνεται με την ηλικία. Οι περισσότερες γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο της μήτρας έχουν περάσει την εμμηνόπαυση, ενώ το 75% των περιπτώσεων καρκίνου της μήτρας συναντάται σε γυναίκες ηλικίας 40 έως 74 ετών. Σημαντικό ρόλο επίσης παίζουν και η ηλικία έναρξης της εμμήνου ρύσεως αλλά και η ηλικία εισόδου στην εμμηνόπαυση, καθώς αν η έναρξη συμβεί σε πολύ νεαρή ηλικία και αντίστοιχα η εμμηνόπαυση σε αρκετά μεγαλύτερη ηλικία, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα υπερπαραγωγής οιστρογόνων από τον οργανισμό.
Β. Τα επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό σας
Τα οιστρογόνα είναι γυναικείες ορμόνες που μαζί με τη προγεστερόνη ρυθμίζουν τον γυναικείο αναπαραγωγικό κύκλο. Πριν από την εμμηνόπαυση οι ωοθήκες παράγουν το μεγαλύτερο μέρος των οιστρογόνων που χρειάζεται μια γυναίκα. Τα οιστρογόνα προκαλούν την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων στο ενδομήτριο. Επομένως, οτιδήποτε αυξάνει την ποσότητα οιστρογόνων στο σώμα σας, αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου της μήτρας.
Γ. Παχυσαρκία
Είναι υπεύθυνη για το ⅓ περίπου των περιπτώσεων εμφάνισης καρκίνου μήτρας. Παχύσαρκες ή υπέρβαρες γυναίκες τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων από τις γυναίκες με κανονικό βάρος. Αυτό συμβαίνει καθώς τα λιποκύτταρα στον οργανισμό τείνουν να παράγουν οιστρογόνα. Έτσι, όσο περισσότερο σωματικό λίπος έχετε, τόσο περισσότερα οιστρογόνα παράγει ο οργανισμός σας. Και όσο περισσότερα οιστρογόνα παράγει ο οργανισμός σας, αυξάνεται η πιθανότητα παραγωγής καρκινικών κυττάρων
Δ. Χρήση φαρμακευτικής αγωγής με ταμοξιφαίνη για τον καρκίνου του μαστού
Εάν βρίσκεστε σε αγωγή με ταμοξιφαίνη, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι το όφελος από τη λήψη ορμονοθεραπείας ως μέρος της θεραπείας για τον καρκίνο του μαστού υπερτερεί του μικρού κινδύνου εμφάνισης καρκίνου της μήτρας. Ωστόσο, αν στο διάστημα που βρίσκεστε σε αγωγή παρατηρήσετε ξαφνική κολπική αιμορραγία μετά τη διακοπή της περιόδου σας, επικοινωνήστε άμεσα με το γιατρό σας.
Ε. Υπερπλασία του Ενδομητρίου & Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών
ΣΤ. Ατομικό ιστορικό άλλων γυναικολογικών καρκίνων
Ή ατομικό ιστορικό του συνδρόμου Lynch, δηλαδή του κληρονομικού μη-πολυποδιακού ορθοκολικού καρκίνου (HNPCC).
Ζ. Οικογενειακό ιατρικό ιστορικό καρκίνου του ενδομήτριου
Ή άλλων γυναικολογικών καρκίνων, ιδιαίτερα αν πρόκειται για πρόσωπο πρώτου βαθμού συγγένειας όπως η μητέρα και η αδερφή.
Με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ενδομητρίου σχετίζεται η χρήση αντισυλληπτικών. Επίσης, στη μείωση κατά ⅓ της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου της μήτρας, σύμφωνα με έρευνες, συμβάλλει η τεκνοποίηση. Μάλιστα, ο κίνδυνος μειώνεται όσο περισσότερα παιδιά έχει μια γυναίκα καθώς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι χαμηλά ενώ τα επίπεδα προγεστερόνης είναι υψηλά.
Σταδιοποίηση Καρκίνου του Ενδομητρίου
Με τη σταδιοποίηση οι γιατροί είναι σε θέση να αξιολογήσουν την έκταση του καρκίνου του ενδομητρίου αλλά και να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα για την πρόγνωση της ασθενούς, με άλλα λόγια την πιθανότητα ανάκαμψης ή υποτροπής.
Για τον καρκίνο του ενδομητρίου χρησιμοποιείται το σύστημα σταδιοποίησης της Διεθνούς Ομοσπονδίας Γυναικολογίας και Μαιευτικής (International Federation of Gynecology and Obstetrics – FIGO). Αυτό το σύστημα βασίζεται στο βαθμό επέκτασης του όγκου από την αρχική του θέση σε άλλους ιστούς ή όργανα.
Στάδιο I: Ο όγκος εντοπίζεται στη μήτρα και δεν έχει επεκταθεί εκτός αυτής.
Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος με αρχική εστία στη μήτρα, έχει εξαπλωθεί και στον τράχηλο.
Στάδιο ΙΙΙ: Ο όγκος έχει εξαπλωθεί εκτός της μήτρας και έχει διηθήσει τον κόλπο, τις ωοθήκες ή τους λεμφαδένες
Στάδιο ΙV: O όγκος έχει εξαπλωθεί στην ουροδόχο κύστη, στο έντερο ή σε άλλα απομακρυσμένα όργανα του σώματος (μετάσταση)
Βαθμός Διαφοροποίησης (Grade) Καρκίνου του Ενδομητρίου
Ο Βαθμός διαφοροποίησης (grade) δίνεται από τον παθολογοανατόμο στην έκθεσή του και αναφέρεται στην μικροσκοπική εικόνα του όγκου δηλώνοντας το βαθμό διαφοροποίησης των νεοπλασματικών κυττάρων και την ομοιότητά τους με τα υγιή κύτταρα του ενδομητρίου.
Βαθμός 1: Τα νεοπλασματικά κύτταρα μοιάζουν πολύ με τα υγιή κύτταρα. Χαρακτηρίζονται ώς καλής ή υψηλής διαφοροποίησης. Τα κύτταρα αυτά παρουσιάζουν αργή ανάπτυξη και είναι λιγότερο πιθανό να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα.
Βαθμός 2: Τα καρκινικά κύτταρα έχουν αρκετά διαφορετική εικόνα συγκριτικά με τα υγιή κύτταρα και έχουν αυξημένο βαθμό πολλαπλασιασμού σε σχέση με τα προηγούμενα. Περιγράφονται ως μετρίως διαφοροποιημένα.
Βαθμός 3: Τα καρκινικά κύτταρα φαίνονται πολύ διαφορετικά σε σχέση με τα υγιή κύτταρα. Πολλαπλασιάζονται ταχύτητα και είναι πολύ πιο πιθανό να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα. Ονομάζονται κύτταρα χαμηλής διαφοροποίησης.
