Το λεμφοίδημα είναι μια πάθηση, η οποία εμφανίζεται όταν υπάρχει συσσώρευση λεμφικού υγρού που προκαλεί οίδημα σε ένα μέρος του σώματος. Το λεμφοίδημα συνήθως επηρεάζει τα χέρια ή τα πόδια του ασθενούς, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί σε άλλες περιοχές του σώματος όπως:

• στήθος ή πλάτη
• κοιλιά (περιοχή της κοιλιάς)
• γεννητικά όργανα
• κεφάλι, λαιμό ή πρόσωπο
• στήθος
• μασχάλη
• περιοχή της πυέλου

Είναι μια μακροχρόνια κατάσταση, για την οποία δυστυχώς δεν υπάρχει θεραπεία. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις οι παρενέργειες μπορούν να ελεγχθούν σε μεγάλο βαθμό, περιορίζοντας σημαντικά τα όποια ψυχολογικά και σωματικά πρόβλημα μπορεί να προκαλέσουν στους ασθενείς.

Πώς θα καταλάβω αν έχω λεμφοίδημα;/Ποια είναι τα συμπτώματα;

Σε περίπτωση που έχετε λεμφοίδημα, ένα από τα πρώτα συμπτώματα που θα παρατηρήσετε είναι οίδημα σε κάποιο μέρος του σώματος. Τα ρούχα, τα παπούτσια ή τα κοσμήματά σας θα γίνουν πιο στενά. Σαφώς, υπάρχουν και άλλοι λόγοι οι οποίοι μπορεί να σχετίζονται με πρήξιμο στα άκρα. Σε κάθε περίπτωση, αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε πρήξιμο που δεν υποχωρεί, επικοινωνήστε με το γιατρό σας.

Το πρήξιμο που θα εμφανίσετε μπορεί να είναι μαλακό και να πιέζεται εύκολα με τα δάχτυλά σας, αφήνοντας ένα βαθούλωμα (ζυμώδες οίδημα). Το πρήξιμο μπορεί επίσης να είναι χωρίς λακκούβες.

Άλλα συμπτώματα του λεμφοιδήματος μπορεί να είναι η αίσθηση του βάρος ή της δυσκαμψίας. Αυτό μπορεί να το αισθανθείτε ακόμα και πριν εμφανιστεί οποιοδήποτε πρήξιμο.

Σε περίπτωση που έχετε εμφανίσει λεμφοίδημα στην περιοχή του λαιμού, θα παρατηρήσετε συμπτώματα στο στόμα ή στο λαιμό σας. Κάποια από αυτά μπορεί να είναι πρήξιμο της γλώσσας ή άλλων τμημάτων του στόματός σας, δυσκολία στην κατάποση, αλλαγή στη φωνή.

Τι συμβαίνει αν το λεμφοίδημα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως;

Με την σωστή θεραπεία, τα συμπτώματα του λεμφοιδήματος μπορούν να περιοριστούν σημαντικά. Όμως, χωρίς κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα, τα συμπτώματά σας μπορεί να επιδεινωθούν με την πάροδο του χρόνου. Συγκεκριμένα, η έκταση του πρηξίματος μπορεί να μεγαλώσει, η περιοχή να πιο σκληρή με αποτέλεσμα ο πόνος να είναι και πιο έντονος.

Ακόμα, τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να συνοδεύονται από:

• Αίσθημα “καρφίτσας” ή μυρμήγκιασμα
• Μούδιασμα
• Ερυθρότητα του δέρματός σας
• Δυσκολία στις κινήσεις της πληγείσας περιοχής
• Πόνος
• Κοιλώματα – εσοχές στο δέρμα σας
• Αλλαγές στο σχήμα του χεριού ή του ποδιού σας
• Δερματικές λοιμώξεις και αλλαγές στην υφή του δέρματός σας
• Λεμφικό υγρό που ρέει από το δέρμα σας

Πώς μπορώ να περιορίσω τα παραπάνω συμπτώματα;

Παρ’ όλο που το λεμφοίδημα δεν μπορεί να θεραπευτεί πλήρως, με την κατάλληλη καθοδήγηση θα μπορέσετε να ελέγξετε σημαντικά τα συμπτώματα που προκαλεί. Όταν το λεμφοίδημα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, τα παρακάτω βήματα μπορούν να περιορίσουν την εξάπλωσή του:

• Διατηρήστε το δέρμα και τα νύχια σας καθαρά και περιποιημένα, για να αποτρέψετε τη μόλυνση. Το υγρό που παγιδεύεται στους ιστούς του σώματος από το λεμφοίδημα διευκολύνει την ανάπτυξη των βακτηρίων και την πρόκληση μόλυνσης. Αναζητήστε σημάδια μόλυνσης, όπως ερυθρότητα, πόνο, ζέστη, πυρετό ή κόκκινες λωρίδες κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Καλέστε αμέσως το γιατρό σας εάν εμφανιστεί κάποιο από αυτά τα σημάδια.
• Χρησιμοποιήστε κρέμα ή λοσιόν για να διατηρήσετε το δέρμα σας ενυδατωμένο.
• Αντιμετωπίστε μικρά κοψίματα ή αμυχές στο δέρμα με αντιβακτηριδιακή αλοιφή.
• Αποφύγετε τα εμβόλια ή την αιμοληψία στο χέρι που πάσχει από λεμφοίδημα. Ακόμα, αποφύγετε να μετράτε την πίεση ή να βάζετε θερμόμετρο σε αυτό το χέρι.
• Χρησιμοποιήστε μια δαχτυλήθρα για το ράψιμο.
• Αποφύγετε να ελέγξετε τη θερμοκρασία του νερού στο μπάνιο ή στο μαγείρεμα χρησιμοποιώντας το χέρι με το λεμφοίδημα. Είναι συχνό φαινόμενο να μειώνεται η αίσθηση (αφή, θερμοκρασία, πόνος) στην πάσχουσα περιοχή και να προκληθούν εγκαύματα.
• Φορέστε γάντια όταν ασχολείστε με την κηπουρική ή μαγειρεύετε.
• Φορέστε αντηλιακό και παπούτσια όταν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο.
• Διατηρήστε τα πόδια σας καθαρά και στεγνά και επιλέξτε βαμβακερές κάλτσες.
• Προσπαθήστε να μην σταυρώνετε τα πόδια σας ενώ κάθεστε και φροντίστε να αλλάζετε καθιστή θέση τουλάχιστον κάθε 30 λεπτά.
• Επιλέξτε μόνο φαρδιά κοσμήματα και ρούχα χωρίς στενά μανίκια ή λάστιχα.
• Προσπαθήστε να μην κουβαλάτε τσάντες ή αντικείμενα με μεγάλο βάρος στο χέρι με λεμφοίδημα.

Τι περιλαμβάνει η ειδική θεραπεία για το λεμφοίδημα;

Σε περίπτωση που το λεμφοίδημα είναι σε προχωρημένο στάδιο και χρήζει ειδικής θεραπείας, ένα θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει:

1. Ειδικές ασκήσεις για να διατηρηθεί η ροή του λεμφικού υγρού στο λεμφικό σύστημα, βοηθώντας τον οργανισμό να διατηρεί ένα υγιές βάρος
2. Συμπιεστικό ένδυμα ή συμπιεστικός επίδεσμος
3. Τεχνικές μείωσης του οιδήματος, για παράδειγμα, εξειδικευμένο μασάζ που ονομάζεται Λεμφική Παροχέτευση με τα Χέρια (MLD)
4. Αντλίες Διαλείπουσας Συμπίεσης, μια μέθοδος που πραγματοποιείται σε ειδικούς αεροθαλάμους, από εξειδικευμένα κέντρα φροντίδας λεμφοιδήματος.

Σε κάποιες περιπτώσεις, όπου το λεμφοίδημα μπορεί να είναι εκτεταμένο, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί ειδική θεραπεία που να συνδυάζει τις παραπάνω μεθόδους. Αυτό ονομάζεται Σύνθετης Αποσυμφορητικής Φυσιοθεραπείας (CPT).

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το λεμφοίδημα είναι χρόνια πάθηση, επομένως, ακόμα και αν με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα το πρήξιμο περιοριστεί αρκετά, θα πρέπει να ακολουθείτε μόνιμα τις συμβουλές του γιατρού σας για να αποτρέψετε τυχόν επιδείνωση.

Πώς μπορώ να διαχειριστώ το λεμφοίδημά μου όταν βρίσκομαι σε διακοπές;

Αν και το λεμφοίδημα δεν θα πρέπει να σας εμποδίσει να πάτε διακοπές, θα πρέπει να έχετε στο μυαλό σας ότι ίσως χρειαστεί από την πλευρά σας κάποιος επιπλέον προγραμματισμός. Αν πρόκειται να πραγματοποιήσετε ένα μεγάλο ταξίδι, αυτό σημαίνει ότι θα κάθεστε ακίνητοι για μεγάλη χρονική περίοδο.

Αν ταξιδεύετε με αυτοκίνητο, θα πρέπει να κάνετε συχνές στάσεις για να διευκολύνετε τη ροή του αίματος στα άκρα σας. Αν ταξιδεύετε με αεροπλάνο, προσπαθήστε να κάνετε ασκήσεις στα πόδια και τα χέρια σας και να σηκώνεστε τουλάχιστον μία φορά κάθε ώρα. Θα χρειαστεί να φορέσετε ένδυμα ή κάλτσες συμπίεσης, τις οποίες προτείνουμε να φοράτε από πριν μπείτε στο αεροπλάνο και να τις κρατήσετε για 2 ώρες αφού κατεβείτε.

Επιπλέον πράγματα που μπορεί να σας βοηθήσουν στο ταξίδι σας:

• Να είστε προσεκτικοί με τη μεταφορά βαρέων αποσκευών.
• Φορέστε φαρδιά ρούχα.
• Ασκηθείτε κατά τη διάρκεια των διακοπών σας.
• Αποφύγετε τις ακραίες θερμοκρασίες
• Αποφύγετε την εκτεταμένη έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία
• Φροντίστε το δέρμα σας – διατηρήστε το καθαρό και ενυδατωμένο.
• Χρησιμοποιήστε εντομοαπωθητικό για να αποφύγετε τσιμπήματα εντόμων στην πάσχουσα περιοχή.
• Πίνετε άφθονο νερό.
• Προσπαθήστε να μην το παρακάνετε στις διακοπές σας και εξαντλήσετε τον εαυτό σας – κάντε την ίδια ποσότητα άσκησης που θα κάνατε συνήθως.